De brasem is een sterk zijdelings afgeplatte vis met een kleine kop en bek. Rugvin is vrij kort en de anaalvin vrij lang.Deze vis kan een lengte van 80 cm. bereiken.
Eenjarige brasem is nagenoeg egaal zilverachtig gekleurd met een iets donkerde rug en doorzichtige vinnen.
Oudere brasems, vooral mannetjes zijn geheel bronsbruin met zeer donkergrijze vinnen.
Het oudere vrouwtje is lichter van kleur.
Brasem wordt vaak verward met kolblei maar bij brasem zijn de schubben kleiner, er zijn van de zijlijn tot de rugvin 12 tot 14 schubben (1).
De oogdiameter is kleiner dan de afstand van het oog tot de punt van de bek(2).
De bek is onderstandig d.w.z. het bovenste gedeelte langer dan het onderste gedeelte, en ver uitstulpbaar (3).
De brasem komt zeer algemeen voor in stilstaand en rustig stromend water.
Grote brasems vindt men in ruim diep water met een modderbodem en weinig plantengroei. In de winter zoeken de brasems in grote groepen rustplaatsen op in diep water .